ကိုကြီးဇော် ( မုန်တိုင်း )

MBA ဆိုတာ စီးပြားေရးစီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ မဟာဘြဲ႕ပါ။ ပညာေရးေနာက္ခံ၊ လုပ္ငန္းေနာက္ခံကြဲျပားတဲ့ လူအမ်ဳိးမ်ဳိး တက္ေရာက္ရယူႏိုင္တဲ့ မဟာဘြဲ႕ျဖစ္ပါတယ္။ယူအက္စ္မွာ စၿပီးေပၚခဲ့တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ တိုင္းျပည္က စက္မႈလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ တစ္ဟုန္ထိုးတိုးတက္လာခ်ိန္မွာ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက စီမံခန္႔ခြဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သိပၸံနည္းက်ခ်ဥ္းကပ္မႈ ျပဳလုပ္လိုလာၾကပါတယ္။ ယေန႔အခါမွာေတာ့ ကမၻာ့အႏွံက တကၠသိုလ္ေတြမွာ MBAကုိ အခ်ိန္ျပည့္၊ အခ်ိန္ပိုင္း၊ သင္တန္းေတြသာမ အေ၀းသင္ပို႔ခ်ေပးတာမ်ဳိး ေတာင္ ရွိေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ခံသမိုင္း

၁၈၈၁ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ ပင္ဆယ္ေဗးနီးယားက ၀ွာတန္တကၠသိုလ္မွာ ပထမဆံုး စီးပြားေရးသင္တန္းေက်ာင္း စဖြင့္ပါတယ္။ ဒါေမာင့္ေကာလိပ္က ပထမဆံုး စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဘြဲ႕ရေက်ာင္းသားကို ေမြးထုတ္ေပးခဲဲ့ပါတယ္။ အမ္ဘီေအေပၚတဲ့ အထိကေတာ့ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေလာက္ေစာင့္ခဲ့ရပါတယ္။ ခ်ီကာဂိုတကၠသိုလ္က ဒီေန႔ EMBA ေခၚၾကတဲ့ (Executive Master of Business Administration) ကို ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ ပထမဆံုးဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကေန ကမၻာ့ တစ္၀န္းကို MBAပ်ံ႕ႏွံ႕လာခဲ့တာပါ။

MBAပ႐ိုဂရမ္အမ်ဳိးအစား

MBAပ႐ုိဂရမ္ေတြဟာ ႏွစ္ႏွစ္ၾကာေလ့ရွိပါတယ္။ စာသင္ခ်ိန္အတိအက်ေျပာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ၁၈ လေပါ့။ ၾသဂုတ္၊ စက္တင္ဘာလမွာ စတင္ၿပီး ေမေလာက္မွာၿပီးတဲ့ ပညာသင္ႏွစ္ ႏွစ္ႏွစ္စာပါ။ ပံုမွန္တန္းေတြကေတာ့ တျခား ဘာသာရပ္ေတြလိုပဲ အတန္းခ်ိန္ပံုမွန္တက္ရပါတယ္။ အခ်ိန္ပုိင္းတန္းေတြကေတာ့ ညေနပိုင္းတက္ရတာမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခ်ိန္ပိုင္းေတြက တစ္ခါတေလဘြဲ႕ရတဲ့အထိ သံုးႏွစ္ေလာက္ၾကာပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ လက္ရွိလုပ္ငန္းခြင္ ၀င္ေနတဲ့သူေတြအတြက္ ရည္ရြယ္တာျဖစ္တယ္။

EMBA ကေတာ့ လက္ရွိမန္ေနဂ်ာအဆင့္၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူအဆင့္မွာ လုပ္ကိုင္ေနသူေတြအတြက္ ရည္ရြယ္တာ ပါ။ သူတို႔အတြက္ကေတာ့ အလုပ္ခ်ိန္မထိခိုက္ေအာင္ စီစဥ္ထားသလို စာသင္ႏွစ္ကလည္း ႏွစ္ႏွစ္ေအာက္ ေလ်ာ့နည္း တတ္ပါတယ္။ အီးMBAတက္ခြင့္ရဖို႔ကေတာ့ သက္ဆိုင္ရာနယ္ပယ္မွာ လုပ္သက္ ဆယ္ႏွစ္ေလာက္ရွိရမယ္လို႔ ကန္႔သတ္ထားပါတယ္။ အေ၀းသင္MBAကေတာ့ အရင္ကစာေပးစာယူေျပာလို႔ရေပမယ့္ ခုေခတ္မွာေတာ့ အီးေမးလ္၊ ဗီဒီယိုကြန္ဖရင့္၊ တယ္လီကြန္ဖရင့္စတာေတြ အားျပဳသင္ၾကားေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ အေ၀းသင္ MBAရယူ မယ္ဆုိရင္ ေတာ့ ကိုယ္တက္မဲ့ေက်ာင္းရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳခံရမႈ (Accreditation) ကို ေသခ်ာေလ့လာဖုိ႔ အလြန္ပဲအေရးႀကီးပါတယ္။

MBAသင္တန္းဖြင့္

MBAသင္တန္းတက္ခြင့္ရဖို႔ အဓိကလိုအပ္ခ်က္အျဖစ္ သတ္မွတ္ေလ့ရွိၾကတာက ဂ်ီမတ္ (GMAT) ရမွတ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူ အေရးႀကီးတာေတြက လုပ္ငန္းခြင္အေတြ႕အၾကံဳ၊ ပညာေရးစာရြက္စာတမ္းေတြ၊ ေထာက္ခံစာ ေတြ၊ အက္ေဆး၊ ၿပီးေးတား့ လူေတြ႕အင္တာဗ်ဴးတို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေက်ာင္းေတြကေတာ့ ေက်ာင္းသားရဲ႕ လုပ္ငန္း ခြင္ျပင္ပလႈပ္ရွားမႈေတြအထိ စိတ္၀င္စားတတ္ပါတယ္။
အမ္ဘီေအေက်ာင္းေတြ အေလးျပဳရတဲ့အခ်က္ထဲမွာ အတန္းထဲမွာ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူအခ်ဳိးမွ်ေနဖို႔ သာမကဘဲ ေဒသခံနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ေက်ာင္းသားအခ်ဳိးကိုလည္း မွ်တေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားဖို႔လိုတဲ့အတြက္ ဘယ္နာမည္ ႀကီးေက်ာင္းမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ႏုိင္ငံတကာေက်ာင္းသားေတြအတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြရွိေနတာပါပဲ။

MBAမွာ ဘာေတြသင္

MBAမွာ သင္တဲ့ဘာသာရပ္ေတြက စံုလွပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ စီးပြားေရး၊ မားကတ္တင္း၊ စာရင္းကုိင္၊ ဘ႑ေရး၊ စီမံခန္႔ခြဲမႈ၊ လူသားအရင္းအျမစ္၊ သတင္းနည္းပညာ၊ တယ္လီကြန္ျမဴနီေကးရွင္း၊ ပေရာဂ်က္စီမခံခန္႔ခြဲမႈ စတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဆိုၿပီးအထူးျပဳ ဘာသာရပ္ေတြလည္း ထပ္မံပါ၀င္ေလ့ရွိပါတယ္။ဒီေန႔ေခတ္မွာ မ်ားစြာအေရးပါတဲ့ ေထာက္ပံ့ပို႔ေဆာင္ေရးဘာသာရပ္ေတြျဖစ္တဲ့ Supply Chain Management, Logistics Management ဘာသာရပ္ေတြ ပါ၀င္သလို စီးပြားေရးလုပ္ငန္းလုပ္ေဆာင္ရာမွာ လြန္စြာ အေရးပါတဲ့ ကုိယ္က်င့္ တရား (Ethics) ကိုလည္း ဘာသာရပ္တစ္ခုအေနနဲ႔ သင္ၾကားေပးေလ့ရွိပါတယ္။အထူးျပဳ သင္ၾကားမႈအေနနဲ႔ စီးပြားေရ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္အလိုက္ အထူးျပဳထားတဲ့ MBAသင္တန္းေတြ လည္းရွိပါတယ္။ ဥပမာ အိမ္၊ျခံ၊ေျမေရာင္း၀ယ္ေရးနယ္ပယ္ကို အထူးျပဳသင္ၾကားတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကို အထူးျပဳ သင္ၾကားတာမ်ဳိးေတြလည္း ရွိပါတယ္။
 

အမ္ဘီေအေက်ာင္းေတြရဲ႕ ranking

ကမၻာတစ္လႊားမွာ အမ္ဘီေအေက်ာင္းေတြက မ်ားလွတာေၾကာင့္ ကိုယ္စိတ္၀င္စားတဲ့ ေက်ာင္းရဲ႕ ranking ကိုေတာ့ သိေအာင္ ႀကိဳးစားရပါမယ္။ MBAပ႐ိုရရမ္ေတြကုိ အဆင့္သတ္မွတ္ေပးၾကတဲ့အထဲ Business Week က အထင္ရွားဆံုးျဖစ္ၿပီး Financial Times၊ The Economist၊ Forbes Magazine၊ The Wall Street Journal၊ U.S. News & World Report ေတြကလည္း MBA ranking ေတြ ထုတ္ျပန္ေပးပါတယ္။

MBAဘြဲ႕ေတြအတြက္ Accreditation

ကုိယ္ရထားတဲ့ MBAဘြဲ႕အတြက္ အသိအမွတ္ျပဳ Accreditation အေရးႀကီးပံုကို ေရွ႕မွာလည္း ေဖာ္ျပ ခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ကမၻာမွာထင္ရွားတဲ့ MBA Accreditation Agency ေတြကေတာ့

- Association to Advance Collegiate

- Schools of Business (AACSB)

- Association of Collegiate

- Business Schools and Programs (ACBSP)

- Association of MBAs (AMBA) (UK)

- International Assembly for Collegiate Business Education (IACBE)

MBAတစ္ခုကို မိတ္ဆက္တဲ့အေနနဲ႔ နာမည္ေက်ာ္ ဟားဗတ္စီးပြားေရးေက်ာင္း (Harvard Business School) ရဲ႕ သင္႐ိုးကုိ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

အဲဒါေတြက required curriculum ျဖစ္ၿပီး elective အျဖစ္ ေနာက္ထပ္ဘာသာရပ္ေတြ ထပ္ယူရပါေသးတယ္။

Source : Scholarship No.6

Labels: Educations, First histories-III