ကိုကြီးဇော် ( မုန်တိုင်း )

အမ်ိဳးသား သားေၾကာျဖတ္ျခင္းဆိုင္ရာ အေမးအေျဖမ်ား

အမ်ိဳးသားေတြမွာ သုက္ေကာင္ (Sperm) ထုတ္လုပ္ေပးတဲ့ ေနရာကေတာ့ Testicle လို႕ေခၚတဲ့ ေ၀ွးေစ့ ေနရာကပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကမွတဆင့္ သုက္ေကာင္ေတြဟာ (Vas deferens) လို႕ေခၚတဲ့ လမ္းေၾကာင္းအတုိင္း တက္သြားၿပီး သုတ္ရည္အိတ္ ကထြက္လာတဲ့ သုတ္ရည္(Seminal fluid) နဲ႕ အတူေပါင္းစပ္သြားပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ ျပင္ပကို ေရာက္လာတဲ့ အခါမွာေတာ့ သုက္ရည္ထဲမွာ သေႏၶေအာင္ေစတဲ့ သုတ္ေကာင္ေတြပါလာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသား သားေၾကာျဖတ္တယ္ ဆိုတာကေတာ့ Vas deferens ျပြန္တေနရာကို ခြဲစိတ္ၿပီး ျဖတ္လုိက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလန္ႏုိင္ငံ သားဖြားမီးယပ္ဆိုင္ရာ ေတာ္၀င္ေကာလိပ္ (Royal College of Obstetricians and Gynaecologists) ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈ အမ်ားဆံုးရတဲ့ အမ်ိဳးသား သားေၾကာျဖတ္နည္းကေတာ့ No Scalpel vasectomy လို႕ေခၚတဲ့ ခြဲစိတ္ခန္းသံုးဓား ကို အသံုးမျပဳဘဲ သားေၾကာျဖတ္နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမ့ေဆးမလို ထံုေဆးနဲ႕တင္ လုပ္လို႕ရၿပီး ေဆးရံုတက္စရာလည္း မလို၊ ေသြးထြက္မႈလည္း အလြန္နည္းတဲ့ အေသးစား ခြဲစိတ္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကပ္ပယ္အိတ္မွာ အေပါက္ေသးေသးေလး ေဖာက္ၿပီး Vas deferens ေတြကို ျဖတ္ေတာက္လိုက္တာပါပဲ။ ခြဲစိတ္မႈအၿပီးမွာ စိတ္ခ်ရေအာင္ အမ်ိဳးသားရဲ႕သုတ္ရည္ထဲ သုက္ေကာင္ပါ၀င္မႈႏႈန္းကို ဓာတ္ခြဲခန္းမွာ စစ္ရ ပါတယ္။ ၁၂ ပတ္ကေန ၁၆ ပတ္အၾကာမွာ အမ်ိဳးသား မ်ိဳးလမ္းေၾကာင္းထဲ လက္က်န္ရွိေနႏုိင္တဲ့ သုတ္ေကာင္ေတြ မရွိေတာ့လုိ႕ စိတ္ခ်ရတဲ့ အေျခအေန ေရာက္သြားပါၿပီ။ ဆီလီကုန္း(Silicone) ဒါမွမဟုတ္ ဓာတုေဆးတမ်ိဳးမ်ိဳးထိုးၿပီး ေရာင္ရမ္း၊ အသားတက္၊ လမ္းေၾကာင္းပိတ္သြားေအာင္ လုပ္တဲ့ နည္းတမ်ိဳးလည္း ရွိပါေသးတယ္။ တရုတ္ႏုိင္ငံမွာ အသံုးမ်ားၿပီး ေတာ္၀င္ေကာလိပ္ကေတာ့ အားမေပးတဲ့ နည္းျဖစ္ပါတယ္။

စိတ္ခ်ရမႈ

ခြဲစိတ္မႈ ၂၀၀၀ မွာ ၁ ေယာက္ ကေလးရသြားႏုိင္ႏႈန္း ရွိပါတယ္။ ၇လ အၾကာ ဓာတ္ခြဲခန္းမွာ သုက္ရည္ကိုစစ္ၾကည့္လို႕ ကေလးရႏုိင္မယ့္ သုက္ေကာင္အေရအတြက္ မပါဘူးဆုိရင္
ကိုယ္၀န္လံုး၀ မရႏုိင္ေတာ့ဘူး လို႕ေတာင္ ေျပာထားၾကပါတယ္။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား

ခြဲစိတ္မႈရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြအေနနဲ႕ေတာ့ အနာေရာင္ၿခင္း၊ ပိုး၀င္ၿခင္း၊ ေသြးခဲျဖစ္ျခင္း စတာေတြ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ေမး။ သားေၾကာျဖတ္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားတြင္ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္မႈ နည္းပါးသြားႏုိင္ပါသလား။ အားအင္နည္းပါးၿခင္း၊ ကိုယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ တိုးလာျခင္း တို႕ ျဖစ္ႏုိင္ပါသလား။

ေျဖ။ မျဖစ္ႏုိင္ပါ။ သားေၾကာျဖတ္ၿပီးေနာက္ အမ်ိဳးသား၏ စိတ္ေရာကုိယ္ပါ မူလအတုိင္း ရွိေနမည္ျဖစ္ပါသည္။ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ဆက္ဆံရာတြင္လည္း မူလကဲ့သို႕ပင္ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ အမ်ိဳးသားအဂၤါ ႏိႈးၾကြလာမႈႏွင့္ စြမ္းေဆာင္မႈတာရွည္ျခင္းလည္း ယခင္ကလိုပင္ ျဖစ္ၿပီး သုတ္ထြက္ျခင္းလည္း ပံုမွန္အတုိင္း ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ အားအင္နည္းပါး သြားျခင္း မရွိ၍ မခြဲစိတ္မီကကဲ့သို႕ပင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ႏုိင္ၿပီး ကိုယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ တိုးလာၿခင္းလည္း မျဖစ္ႏုိင္ပါ။

ေမး။ သားေၾကာျဖတ္လိုက္ၿပီးေနာက္ နာတာရွည္ နာက်င္ေနျခင္းမ်ိဳး ရွိႏုိင္ပါသလား။

ေျဖ။ အခ်ိဳ႕ေသာ သားေၾကာျဖတ္ထားသည့္ အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ ၁ ႏွစ္မွ ၅ ႏွစ္အတြင္း ကပ္ပယ္အိတ္ သို႕မဟုတ္ ေ၀ွးေစ့ေနရာတြင္ နာက်င္ျခင္း၊ ခံရခက္ျခင္း မ်ိဳးခံစားရသည္ ဟုမွတ္တမ္းတင္ထားျခင္း ရွိပါသည္။ အမ်ိဳးသားဦးေရ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ ျပဳစုထားေသာ မွတ္တမ္းတြင္ စုစုေပါင္း လူဦးေရ၏ ၁%တြင္ ထိုနာက်င္မႈေၾကာင့္ ခြဲစိတ္ကုသမႈ ခံယူရႏုိင္သည္ဟု ေရးသားထားပါသည္။ သားေၾကာျဖတ္ထားသည့္ အမ်ိဳးသား ၂၀၀ ခန္႕ကို ေလ့လာရာတြင္ ၆%မွာ နာက်င္မႈ ခံစားရသည္ဟု ေျပာပါသည္။ သားေၾကာမျဖတ္ထားသည့္ အမ်ိဳးသား ၂၀၀ ခန္႕တြင္မူ ၂% ေလာက္က နာက်င္မႈ ခံစားရျခင္းကို ေလ့လာေတြ႕ရွိထားပါသည္။ နာက်င္မႈ ခံစားရသည့္ အမ်ိဳးသားဦးေရထဲမွ အနည္းငယ္ကသာ သားေၾကာျဖတ္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ေနာင္တရမိသည္ဟု ေျပာဆိုၿခင္းရွိပါသည္။ နာက်င္မႈ ျဖစ္ရၿခင္း အေၾကာင္းအရင္းကို တိတိက်က် ရွာေဖြမေတြ႕ရွိေသးပါ။ Vas deferens ျပြန္ျပင္ပသုိ႕ သုတ္ေကာင္မ်ား စိမ့္ထြက္လာျခင္း၊ ခြဲစိတ္စဥ္က အာရံုေၾကာကို ထိခုိက္မိၿခင္း တို႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္သည္ဟု ယူဆၾကပါသည္။ ကပ္ပယ္အိတ္ကို အေပၚသို႕ အနည္းငယ္ျမွင့္ထားေပးျခင္း၊ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ား ေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္ သက္သာေအာင္ လုပ္ႏုိင္ပါသည္။ ကပ္ပယ္အိတ္အတြင္း ထံုေဆးထိုးေပးျခင္းျဖင့္လည္း ကုသႏုိင္ပါသည္။ နာက်င္ေသာေနရာတ၀ိုက္ကုိ ခြဲစိတ္ဖယ္ရွားၿခင္း၊ သားေၾကာျဖတ္ ခြဲစိတ္ထားသည္ကို ျပန္လည္ဆက္ေပးျခင္း တုိ႕ေၾကာင့္ အနာသက္သာ ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္သည္ဟုလည္း အခ်ိဳ႕က ေၿပာပါသည္။ အခ်ိန္ကာလ ၾကာၿမင့္စြာ အျပင္းအထန္နာက်င္ျခင္းမ်ိဳးမွာ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်အလြန္နည္းေသာ္လည္း သားေၾကာျဖတ္မႈျပဳလုပ္ရန္ ေရြးခ်ယ္စဥ္းစားေနေသာ အမ်ိဳးသားမ်ားအား အသိေပးထားရန္လိုအပ္ပါသည္။

ေမး။ သားေၾကာျဖတ္ၿပီးေနာက္တြင္ အျခားေသာ ပဋိသေႏၶတားနည္းမ်ားကို အသံုးၿပဳရန္ လိုပါေသးသလား။

ေျဖ။ ပထမ ၃ လ အတြင္း လိုအပ္ပါမည္ျဖစ္ပါသည္။ သားေၾကာျဖတ္ၿပီးေနာက္မွ
ကုိယ္၀န္ရသြားျခင္း၏ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းမွာ ပထမ ၃ လ အတြင္း အျခားေသာ ပဋိသေႏၶတားနည္းကို အသံုးမျပဳမိျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

ေမး။ သားေၾကာျဖတ္ခဲြစိတ္ျခင္း ေအာင္ျမင္မႈ ရွိ၊မရွိကို စစ္ေဆး သိရွိႏုိင္ပါသလား။

ေျဖ။ သိႏုိင္ပါသည္။ အမ်ိဳးသား၏ သုတ္ရည္နမူနာကို အဏုုၾကည့္မွန္ေျပာင္းေအာက္တြင္ ထားၿပီး သုတ္ေကာင္ ပါ၀င္မႈ ရွိ၊မရွိ စစ္ေဆးႏုိင္ပါသည္။ လႈပ္ရွားမႈ ရွိေသာ သုက္ေကာင္ (Motile sperm) မ်ား ပါ၀င္မႈ မရွိပါက သားေၾကာျဖတ္မႈ ေအာင္ျမင္သည္ဟု ဆုိႏုိင္ပါသည္။ ထိုစစ္ေဆးမႈကို ခြဲစိတ္မႈအၿပီး ၃ လ အၾကာတြင္ ျပဳလုပ္သင့္ေသာ္လည္း မျဖစ္မေန စမ္းသပ္ရန္ မလိုအပ္ပါ။ သုတ္ရည္ ၁မီလီလီတာ တြင္ လႈပ္ရွားမႈရွိေသာ သုက္ေကာင္ေရ ၁ သိန္းေအာက္ ေလ်ာ့နည္းပါက အျခား သေႏၶတားနည္းမ်ားကို အသံုးျပဳရန္ မလိုအပ္ေတာ့ပါ။ အကယ္၍ သုက္ေကာင္ေရ ၁သိန္းထက္ မ်ားေနလ်င္မူ အျခားအကာအကြယ္တခုခုကို အသံုးျပဳရန္လိုၿပီး သုတ္ရည္နမူနာ စစ္ေဆးျခင္း လစဥ္ျပဳလုပ္ရန္ လိုပါလိမ့္မည္။ သုက္ေကာင္အေရအတြက္ မက်ဆင္းသြားပါက ခြဲစိတ္မႈ ထပ္မံျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ႏုိင္ပါသည္။

ေမး။ သားေၾကာျဖတ္ထားၿပီးသည့္ အမ်ိဳးသား တစ္ဦး၏ ဇနီးသည္တြင္ ကိုယ္၀န္ရရွိသြားပါက အဘယ္သုိ႕ ယူဆရမည္နည္း။

ေျဖ။ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ သားေၾကာျဖတ္ခြဲစိတ္မႈ ေအာင္ျမင္မႈမရွိေသာေၾကာင့္
အမ်ိဳးသမီးတြင္ ကိုယ္၀န္ရသြားႏုိင္ေၾကာင္းကို သားေၾကာျဖတ္မႈခံယူေသာ အမ်ိဳးသားတုိင္း သိထားရန္လိုအပ္ပါသည္။ လက္တြဲေဖာ္ အမ်ိဳးသမီး ေဖာက္ျပားျခင္းေၾကာင့္ ကိုယ္၀န္ရသည္ဟု တစ္ထစ္ခ် မယူဆမိရန္ အေရးၾကီးပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ပထမ ၃ လ အတြင္း ကုိယ္၀န္ ရသြား ႏုိင္ေၾကာင္းႏွင့္ အျခားအကာအကြယ္ အသံုးျပဳဖုိ႕ လိုအပ္ေၾကာင္းကို အေသအခ်ာ ပညာေပးရန္ အေရးၾကီးပါသည္။

ေမး။ သားေၾကာျဖတ္ၿခင္းသည္ အခ်ိန္ကာလ ၾကာျမင့္သည္ႏွင့္အမွ် ထိေရာက္မႈ ေလ်ာ့နည္းသြားႏုိင္ပါလား။

ေျဖ။ ေယဘုယ် အားျဖင့္ သားေၾကာျဖတ္ၿခင္းသည္ တစ္သက္တာလံုး ထိေရာက္မႈ ရွိမည့္ ခြဲစိတ္မႈျဖစ္ပါသည္။ ျဖစ္ႏုိင္ေခ် အလြန္နည္းပါးေသာ္လည္း တစ္ခါတစ္ရံတြင္မူ ျဖတ္ေတာက္ထားေသာ ျပြန္မ်ား ျပန္လည္ဆက္သြားၿပီး ခြဲစိတ္မႈ ထပ္မံလိုအပ္သည့္အျဖစ္မ်ိဳး ရွိတတ္ပါသည္။

ေမး။ သားေၾကာျဖတ္မႈ ခံယူထားသည့္ အမ်ိဳးသားတဦးသည္ သားသမီးယူရန္ ဆႏၵရွိပါက ျပြန္မ်ားကုိ ျပန္လည္ဆက္ယူ၍ ရႏုိင္ပါမည္လား။

ေျဖ။ ေယဘုယ် အားျဖင့္ သားေၾကာျဖတ္ျခင္းသည္ တစ္သက္တာလံုး ထိေရာက္မႈ ရွိမည့္ ခြဲစိတ္မႈျဖစ္ပါသည္။ သားသမီးယူရန္ အစီအစဥ္ရွိသူမ်ားသည္ အျခားေသာ သေႏၶတားနည္းမ်ားကုိသာ အသံုးျပဳသင့္ပါသည္။ သားသမီး ျပန္လည္ရရွိႏုိင္ရန္ ခြဲစိတ္မႈ သည္ အခ်ိဳ႕ေသာ အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္သာ ျပဳလုပ္ႏုိင္ၿပီး ျပန္လည္ခြဲစိတ္မႈ ခံယူသူတုိင္းတြင္လည္း ကေလးရလာမည္ဟု ေသခ်ာေပါက္ မဆိုႏုိင္ပါ။ ထို႕အျပင္ ၄င္းခြဲစိတ္မႈသည္ စရိတ္ၾကီးၿပီး ကြၽမ္းက်င္သူလည္း နည္းပါးေသာေၾကာင့္ သားေၾကာျဖတ္ခြဲစိတ္မႈအား ျပန္လည္ျပဳျပင္၍ မရႏုိင္ေသာ ခြဲစိတ္မႈတစ္ခုဟု သေဘာထားသင့္ပါသည္။

ေမး။ သားေၾကာျဖတ္မည္ဆိုလွ်င္ အမ်ိဳးသားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး မည္သူသားေၾကာျဖတ္ၿခင္းက ပိုေကာင္းႏုိင္ပါသလဲ။

ေျဖ။ စံုတြဲတုိင္း မိမိဘာသာမိမိ ဆံုးျဖတ္သင့္ေသာ ကိစၥျဖစ္ပါသည္။ သားသမီးရယူရန္ ဆႏၵမရွိေတာ့ေသာ စံုတြဲမ်ားအဖို႕ အမ်ိဳးသား သားေၾကာျဖတ္ျခင္းေရာ ၊ အမ်ိဳးသမီး သားေၾကာျဖတ္ျခင္းပါ အႏၲရာယ္နည္းေသာ၊ စိတ္ခ်ရေသာ၊ တသက္တာလံုး ထိေရာက္မႈရွိေသာ ခြဲစိတ္မႈမ်ိဳး ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးမွာ နည္းႏွစ္မ်ိဳးစလံုးကို အမ်ိဳးသားေရာ၊ အမ်ိဳးသမီးပါ အတူေဆြးေႏြး စဥ္းစား သင့္ပါတယ္။ နည္း ၂ နည္းစလံုးကို အမ်ိဳးသားကေရာ၊ အမ်ိဳးသမီးကပါ ညီတူညီမွ် လက္ခံသေဘာတူ ပါက ပုိမို ရွင္းလင္း၊ အႏၲရယ္ကင္း၊ လြယ္ကူ ၿပီး စရိတ္သက္သာေသာ အမ်ိဳးသား သားေၾကာျဖတ္ျခင္းကို ေရြးခ်ယ္သင့္ပါသည္။

ေမး။ အမ်ိဳးသား သားေၾကာျဖတ္ရာတြင္ အသက္အရြယ္ သို႕မဟုတ္ သားသမီးဦးေရ အကန္႕အသတ္ ထားရွိ သတ္မွတ္သင့္ပါသလား။

ေျဖ။ အမ်ိဳးသားတစ္ဦး၏ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ကို အသက္အရြယ္၊ သားသမီးဦးေရ ႏွင့္ အိမ္ေထာင္ရွိျခင္း၊ မရွိျခင္း စသည္တုိ႕ျဖင့္ ကန္႕သတ္ထားျခင္းမ်ိဳး မျပဳလုပ္သင့္ေပ။ မည္သုိ႕ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳး ျဖစ္ေစ ကာယကံရွင္၏ ေရြးခ်ယ္မႈသာ ျဖစ္သင့္ၿပီး က်န္းမာေရး၀န္ထမ္း၏ တုိက္တြန္းမႈ မပါသင့္ပါ။

ေမး။ အမ်ိဳးသား သားေၾကာျဖတ္ျခင္းေၾကာင့္ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ကင္ဆာေရာဂါ စသည္တုိ႕ ျဖစ္ပြားႏုိင္ႏႈန္း တက္ႏုိင္ပါသလား။

ေျဖ။ စနစ္တက် ျပဳလုပ္ထားေသာ သုေတသန မ်ားအရ သားေၾကာျဖတ္ျခင္းေၾကာင့္ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္ႏႈန္း ျမင့္တက္လာျခင္း လံုး၀မရွိပါ။

ေမး။ သားေၾကာျဖတ္ထားသည့္ အမ်ိဳးသားတဦးသည္ လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ကူးစက္ခံရျခင္း၊ ၄င္းထံမွ အျခားသူအား ကူးစက္ေစႏုိင္ျခင္း စသည္တုိ႕ ျဖစ္ႏုိင္ပါသလား။

ေျဖ။ ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။ သားေၾကာျဖတ္ျခင္းသည္ ခုခံအား က်ဆင္းမႈ ေရာဂါ အပါအ၀င္ အျခား ကာလသား ေရာဂါမ်ား ကူးစက္ ျပန္႕ပြား ၿခင္းမွ အကာအကြယ္ မေပးႏုိင္ပါ။ ေရာဂါပိုး ကာကြယ္ရန္ လုိအပ္ပါက အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ ကြန္ဒံုးအစြပ္ကို အသံုးျပဳရန္ လိုပါသည္။

ေမး။ သားေၾကာၿဖတ္ခြဲစိတ္မႈ ကို မည္သည့္ေနရာမ်ားတြင္ ျပဳလုပ္ႏုိင္သနည္း။

ေျဖ။ အျခား ေရာဂါအခံ မရွိေသာ အမ်ိဳးသားမ်ားအား က်န္းမာေရးဌာနမ်ား၊ သားဆက္ျခား ေဆးခန္းမ်ား၊ သာမန္ ေဆးခန္းမ်ား တြင္ပင္ သားေၾကာျဖတ္ ခြဲစိတ္မႈ ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ပါသည္။ ________________________________________

Family Planning: A Global Handbook for Providers ထဲမွ အမ်ိဳးသား သားေၾကာၿဖတ္ျခင္းအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ အေမး အေျဖ ၁၃ ခု ရွိတဲ့ အထဲက က်န္းမာေရး
၀န္ထမ္းေတြအတြက္ ရည္ရြယ္တဲ့ ေမးခြန္း တခုကို ဖယ္ၿပီး က်န္ ၁၂ ခုကို ဘာသာျပန္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။


Ref:သုဟန္

Labels: Health-II, Sexual Education, Sexual Education-V