ကိုကြီးဇော် ( မုန်တိုင်း )

ေသြးတုိးေရာဂါဟူသည္ လူတုိင္းခံစာႏုိင္ရမည္ မဟုတ္ေသာ္လည္း သြားႏွင္ ပတ္သက္၍ ခံစားမႈသည္ လူတုိင္း ႀကံဳေတြ႕ႏုိင္ပါသည္။ ကေလးတစ္ေယာက္အတြက္ လူႀကီး ဘ၀သုိ႔ ကူးေျပာင္းခဲ့မည္ဆုိခဲ့လွ်င္ အျဖစ္အပ်က္မ်ိဳး မျဖစ္မေန ႀကံဳေတြ႕ၾကရပါမည္။ သုိ႔ေသာ ္ေသြးတုိေးရာဂါ ရွိလာသူ တစ္ေယာက္အတြက္ သြားေရာဂါႏွင့္ ပူးတြဲ ယွဥ္တြဲ လာႏုိ္င္ပါသည္။ ထုိအခ်ိန္အခါမ်ိဳးတြင္ သြားေရာဂါသည္လည္း ခံစားလာရသလုိ ေသြးတုိးေရာဂါသည္လည္း ဆုိး၀ါးလာႏုိင္ေသာ အေျခအေနေျပာင္းလဲခ်က္မ်ား ရွိပါသည္။
ႏွစ္ခုစလုံး မႀကံဳေတြ႕ မခံစားရေသာ သူအတြက္္ မည္သုိ႔ေသာ အေတြ႕အႀကံဳမွ် ရရွိမည္ မဟုတ္ေပ။ သြားေရာဂါဟူသည္ကား သြားရယ္လုိ႔ ရွိလာခဲ့လွ်င္ သြားႏွင့္ပတ္သက္၍ ဖြဲ႕စည္းျဖစ္ေပၚမႈႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္သည့္ သြားပုိးစားျခင္း၊ သြားဖုံးေရာင္ျခင္းမ်ားျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။ ခႏၵာကုိယ္တြင္း၌ ျဖစ္ေပၚႏုိင္သည့္ ေသြးတုိးႏွင့္ သြားေရာဂါကုိ သီးျခားစီ သိရွိရန္ လုိအပ္ပါသည္။
ေသြးတုိးေရာဂါဟူသည္ ေရေတြမ်ားစြာ ခႏၵာကိုယ္အတြင္း တုိး၀င္လာသကဲ့သုိ႔ ေသြးမ်ားမ်ား ခႏၵာကုိယ္အတြင္း ေသြးေၾကာမ်ားသုိ႔ တုိး၀င္လာျခင္းမဟုတ္ေပ။ ေသြးေၾကာ္မ်ားတြင္းသုိ႔ စီး၀င္ တြန္း ပုိ႔အား ပမာဏ ပုိမ်ားလာၿပီး ေရပုိက္ႏွင့္ ပမာဏဆင္ရလွ်င္ ေရပုိက္က်ဥ္းေနလွ်င္ တုိး၀င္သည့္ အားနည္းလာသည့္သေဘာႏွင့္ အလားတူေပသည္။ ထုိ႔အတူပင္ ခႏၶာကုိယ္အတြင္း၌ ရွိေနေသာ ေသြး ေၾကာမ်ားတြင္း၌ စီးဆင္းေနေသာ ေသြးမ်ားအား တုိး၀င္အားသည္ ေသြးေၾကာမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေပသည္။ အသက္ႀကီးလာသည္ႏွင့္အမွ် ေသြးေၾကာနံရံမ်ား ထူလာၿပီး ေသြးတုိးေရာဂါ၊ ေသြးေၾကာ က်ဥ္းေရာဂါမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္သည့္ အေနအထားမ်ားျဖစ္ေပၚလာႏုိင္သည့္ အေျခအေနမ်ားပင္ျဖစ္ပါသည္။ ပုံမွန္ ေသြးလုိအပ္ႏႈန္းမွာ ၁၂၀/၁၈၀ ရွိသည္။ ထုိပမာဏ၏ အထက္သုိ႔ ေရာက္ရွိေနေသာ အေျခအေနမ်ားျဖစ္သည့္ ၁၅၀/၁၀၀ စသည့္ျဖင့္ ပမာဏမ်ား တုိးလာျခင္းသည္ ပုံမွန္ျဖစ္လာလွ်င္ ေသြးတုိးေရာဂါရွိလာသည္ဟု ေျပာဆုိ သတ္မွတ္ႏုိင္သည္။ ပမာဏမ်ားျခင္း နည္းျခင္းေပၚတြင္မူ တည္၍ ေသြးတုိးေရာဂါ အေျခအေနဆုိးေနျခင္း၊ ပုံမွန္ျဖစ္ေနျခင္းမ်ား ရွိေနပါသည္။
အခ်ိဳ႕ေသာ သူမ်ားမွာ ေသြးတုိးေရာဂါကုိ သိရွိ၍ ခံစားေနရၿပီးေဆးကုသျခင္းရွိေနသကဲ့သုိ႔ လုံး၀မခံစားရဘ ေဆးကုသျခင္းေသာသူမ်ားလည္း ရွိပါသည္။ ထုံးစားရေသာ သူမ်ားအတြက္ အသက္ ႏႈတ္ေသာ လူသတ္သမားဟုပင္ ေခၚဆုိၾကပါသည္။ ေသြးတုိးေရာဂါရွိသည္ႏွင့္အမွ် ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ေခါင္းမူးျခင္း၊ ဇက္ေၾကာတက္ျခင္းမ်ားသည္ ေသြးတုိးေရာဂါ၏ ခံစားရေသာ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ေသြးတုိးေရာဂါ အေျခအေနဆုိးလာလွ်င္ ႏွလုံးပ်က္စီးျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္း၊ ေသြးေၾကာေပါက္ျခင္း၊ အဆုံးစြန္တြက္၍ စဥ္းစားလွ်င္ ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။ ေသြးတုိးေရာဂါအတြက္ အေၾကာင္အရာသညပ္ငလွ်င္ ေရး၍ မႏုိင္ေလာက္ေအာင္ မ်ားျပားလွပါသည္။ ေသြးတုိးေရာဂါသည္ အသက္အရြယ္ႀကီးလာသူ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္ ခန္႔သည္ ေ၀ဒနာခံစားေနၾကရျခင္းျဖစ္ပါ သည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားထက္ အမ်ိဳးသားတြင္ ပုိ၍ အျဖစ္မ်ားပါသည္။
ေသြးတုိးေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆုံးရသူမ်ား ဒုနဲ႔ေဒး ရွိသလုိ ေသြးတုိးေရာဂါကုိ မေၾကာက္ၾကသူမ်ားလည္း ရွိပါသည္။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ခံစားေနရ၍ အမႈမွဲ႔အမွတ္မဲ့ေနထုိင္လာၾကျခင္းေၾကာင့္ပင္ ေသြးတုိး ေရာဂါရွိသူတစ္ေယာက္သည္ ရွိလုိ႔ရွိမွန္း မသိႏုိင္ခဲ့လွ်င္ အႏၱရာယ္မ်ားေသာ အေျခအေနမ်ားပင္ျဖစ္ပါသည္။ တခ်ိဳ႕ေသာသူအတါက္ ခံစားရေသာ ေ၀ဒနာအရ သိရွိႏုိင္ၿပီး အခ်ဳိ႕မွာ ပုံေသစစ္ေဆးျပသ ျခင္းျဖင့္ပင္ သိရွိႏုိင္ပါသည္.
သြားေရာဂါ ေ၀ဒနရွင္တစ္ေယာက္အတြက္မူ သြားႏုတ္ျခင္း၊ သြားကုသျခင္းတုိ႔သည္ ႀကံဳေတြ႕ေနရစျမဲ ျဖစ္သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ သြားေရာဂါ ကုသရမည္ဆုိလွ်င္ မိမိတြင္ရွိေနေသာ ေသြးတုိးေရာဂါကုိ ဆရာ၀န္အား အသိေပး ေျပာျပသင့္ေသာ အခ်က္သည္ အေရးႀကီးပါသည္။ မိမိကုိယ္မိမိ ေသြးတုိးေရာဂါရွိျခင္း မသိလွ်င္ ခံစားရေသာ ေ၀ဒနာႏွင့္ မိသားစု၀င္ကို ေျပာျပရပါဦးမည္။ အခ်က္အလက္မ်ား သည္ သြားကုသမႈကုုိ ထိေရာက္ေသာ ကုသမႈ၊ စနစ္မွန္ ကုသမႈကုိ ရွိမည္ျဖစ္သည္။ ေသြးတုိးေရာဂါရွိေနေသာ သူတစ္ေယာက္အတြက္ သြားဆရာ၀န္ဘက္မွၾကည့္လွ်င္ အသုံးျပဳရေသာ ေဆးတုိ႔ကို သာမန္ေဆးႏွင့္မတူေသာ ေဆးေျပာင္းလဲရမည္ျဖစ္၍ ႀကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားထားသင့္ပါသည္။
သြားေရာဂါေ၀ဒနာ ခံစားရသူတစ္ေယာက္အတြက္ ခ်က္ခ်င္းေ၀ဒနာေပ်ာက္ေသာ ဆႏၵသာရွိပါသည္။ ေရာဂါေ၀ဒနာတစ္ခု၏ ေနာက္ကြယ္၌ ရွိေနေသာေရာဂါကုိ စဥ္းစားပါ။ ေရာဂါခ်င္း မဆက္စပ္ဟု ေတြးၾကပါသည္။ ေသြးတုိးေရာဂါရွိသူတစ္ေယာက္အတြက္ သြားကုသမႈကုိ ကုသမည္ဆုိလွ်င္ ေသြးတုိးက်ေဆးမ်ားကုိ ယူေဆာင္သြားရန္လုိအပ္ပါသည္။ စားေနေသာေဆးမ်ားကုိ ရပ္ထားျခင္းသည္ ေသြတုိးကုိ ပုိ၍ ဆုိးသြားေစပါသည္။ အကယ္၍ ေသြးတုိးေရာဂါသည္ ေစာေစာကမသိရွိ၍ သြားေဆးခန္းသုိ႔ေရာက္ရွိမွသာ ေသြးတုိးပမာဏမ်ားေနလွ်င္ သက္သက္ ေသြးတုိးႏွင့္ပတ္သက္၍ ကုသေန ေသာ အထူးကုဆရာ၀န္သုိ႔ ညႊန္ျပသြားေရာက္ စစ္ေဆးခံယူသင့္လွ်င္ သြားေရာက္စစ္ေဆးခံယူသင့္ပါသည္။ စစ္ေဆးမႈ ခံယူၿပီးမွသာလွ်င္ မိမိကုသလုိေသာ သြားကုိ ဆက္လက္ကုသခံယူႏုိင္ပါသည္။ ေသြးတုိးေရာဂါကုိ လြန္စြာ ခံစားေနရေသာ သူအတြက္ သိထားသင့္ေသာ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။
သြားေရာဂါကုိ ကုသမႈခံယူလွ်င္လည္း မနက္ပုိင္းသည္ ေသြးတုိးေရာဂါေ၀ဒနာရွင္မ်ားအတြက္ အေကာင္းဆုံးဟု ဆုိပါသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ သူမ်ားမွာ ေသြးတုိးေရာဂါ ရွိေနျခင္းကုိ သိရွိ၍ မိမိကုိယ္မိမိ ေသြးတုိးက်ေဆးမ်ားကုိ ကာလၾကာရွည္စြာ စဥ္ဆက္မျပတ္ စားသုံးေနေသာသူမ်ားရွိပါသည္။ ထုိသုိ႔ေသာ သူမ်ားအတြက္မွာလည္း ေသြးက်ေဆးမ်ားကုိ စားေနခဲ့၍ ပါးစပ္ေျခာက္ျခင္းမ်ားခံစားေနရပါ သည္။ ပါးစပ္ေျခာက္ျခင္းေၾကာင့္ သြားပုိးစား ေရာဂါျဖစ္ျခင္း၊ သြားဖုံးမ်ား ေရာင္ျခင္းမ်ား ျဖစ္တတ္ပါသည္။
ေသြးတုိးေရာဂါႏွင့္ သြားေရာဂါေ၀ဒနာ ခံစားေနရသူသည္ လူနာဘက္၊ ကုသေပးရမည့္သူသ္ ဆရာ၀န္ဘက္ ႏွစ္ဖက္သာရွိပါသည္။ သြားဆရာ၀န္သည္ သြားကုိျမင္ေလ့ရွိပါသည္။ သြားဆရာ၀န္ မျမင္ ႏုိင္ေသာ အခ်က္ျဖစ္ေနသည့္ ေသြးတုိးေရာဂါသည္ လူနာကုိယ္တုိင္ သိရွိခံစားေနရသူျဖစ္သည့္ ႀကံဳေတြ႕ေနရသူလည္းျဖစ္ပါသည္။ ကုိယ္တုိင္ ႀကံဳေတြ႕ခံစားေနရသူတစ္ေယာက္အတြက္ မိမိမွာရွိေန ေသာ အေျခအေနကုိ ေျပာျပေပးျခင္းသည္ မိမိကုသလုိေသာ သြားေရာဂါအတြက္ ထိေရာက္ေသာ စနစ္မွန္ေသာ ကုသမႈကုိ ရရွိႏုိင္မည္သာ ျဖစ္ပါသည္။

အံကပ္ အေမးအေျဖမ်ား
သြားကုိက္၍ သြားႏုတ္ၿပီးေနာက္ သြားျပန္အစားထုိးစနစ္ မရွိခဲ့စဥ္က သြားစုိက္ျခင္းကုိ အမႈမဲ့၊ အမွတ္ရွိၾကပါသည္။ ယခုေနာက္ပုိင္းတြင္ သြားစုိက္ျခင္းထဲမွ အံကပ္တပ္ဆင္အသုံးျပဳျခင္းသည္ မ်က္မွန္ တပ္သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္လာပါသည္။ မ်က္စိမႈန္လာသည္ႏွင့္ မ်က္မွန္တပ္ရန္ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္သည္ဟုတြက္၍ မ်က္မွန္မ်ားတြင္က်ယ္စြာ အသုံးျပဳလာပါသည္။ အံကပ္သည္လည္း မသုံးမျဖစ္လုိအပ္လာသ ျဖင့္ အံကပ္တပ္၍ အသုံးျပဳသူမ်ားလာပါသည္။ အံကပ္တပ္ဆင္သုံးေနရသူမ်ား သိလုိေသာ ေမးခြန္းႏွင့္အေျဖကုိ တုိတုိရွင္းရွင္းေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။

Q: သြားတခ်ိဳ႕က်ိဳးသြားသူမ်ားအတြက္ အံကပ္ ဘယ္လုိ တပ္ဆင္သင့္ပါသလဲ။
A: သြားတခ်ိဳ႕က်ိဳးေနသူ (ဥပမာအားျဖင့္ တစ္ေခ်ာင္းမွသည္ ၁၃ ေခ်ာင္း၀န္းက်င္က်ိဳးကုိ ဆုိလုိပါသည္) သည္ က်ိဳးၿပီးသြား၊ ႏုတ္ၿပီးသြားေနရာအား မူလပုံစံရွိၿပီး သြားႏွင့္ သြားဖုံးအေရာင္ရွိေသာ ပလတ္စတစ္အသားတုိ႔ကုိ ပူးတြဲၿပီး နုတ္ထား (သုိ႔မဟုတ္) က်ိဳးသြားေသာေနရာအား ျပန္လည္အစားထုိးျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ျပန္လည္ ျပဳတ္မထြက္သြားေစရန္ ၀ုိင္ယာႏွင့္ သြားမ်ားကုိပတ္၍ထိန္းထား ေပးပါသည္။ ပုိၿပီး၀ါးအားႏွင့္ သြား၏တည္ၿငိမ္မႈရရွိေစရန္ သတၳဳအသားအားလုံးႏွင့္ သြားေရာယွက္၍လည္း အသုံးျပဳေပးႏုိင္ပါသည္။

Q: အံကပ္တပ္ဆင္တဲ့အခါ အသားက်ဖုိ႔ ဘယ္ေလာက္ၾကာပါသလဲ။
A: ပထမအပတ္ အေတာ္အတြင္းမွာ အံကပ္ဟာ ပါးစပ္ထဲမွာ ျပင္ပပစၥည္းအေနနဲ႔ရွိေနတဲ့အတြက္ ႀကီးမားေနျခင္း၊ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္၍ အားမရျခင္းစေသာ ခံစားခ်က္မ်ားရွိပါသည္။ျဖဳတ္ယူ ျခင္း၊ တပ္ဆင္ျခင္း အေလ့အက်င့္မ်ားလည္း လုိအပ္ေနပါေသးသည္။ ဆရာ၀န္၏ လမ္းညြန္ခ်က္အတုိင္း လုိက္နာျခင္းျဖင့္ ေျပလည္သြားႏုိင္ပါသည္။

Q: အံကပ္ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ တပ္ဆင္ရပါမလဲ။
A: အံကပ္ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာတပ္ဆင္ရမလဲဆုိတာက ဆရာ၀န္ ညႊန္ၾကားခ်က္ေပၚမူတည္ေနပါသည္။ တတ္ခါစ အံကပ္သမားမ်ားအတြက္ နာျခင္း၊ အဆင္မေျပျခင္းရွိေနသည့္အတြက္ နာေသာေန ရာမွာ ၾကာၾကာတပ္ဆင္ရေသာေၾကာင့္ အံကပ္အေနအထား၊ အံကပ္၏သြား ဖုံးေပၚ က်ေရာက္မႈကုိ ေျဖရွင္းေပးရန္လုိအပ္ပါသည္။ အံကပ္ကုိ အိပ္ရာမ၀င္မီမွာ ခၽြတ္ၿပီး အိပ္သင့္ပါသည္။

Q: အံကပ္နဲ႔စားရတဲ့အခါ ခက္ခဲပါသလား။
A: ပထမပုိင္းမွာေတာ့ ႏူးညံ့၍ေပ်ာ့ေသာ အစားအစကုိ စစားျခင္းျဖင့္ စတင္ႏုိင္ပါသည္။ ႏွစ္ဖက္အညီ မွ်ႀကိတ္၀ါးေပးဖုိ႔လည္း လုိအပ္ပါသည္။ မာၿပီးေစးကပ္ေသာ အစားအစာကုိ ေရွာင္ရပါမယ္။ အံကပ္ကုိ ညိႇေပးစဥ္အတြင္း ပီေကေတာ့ မ၀ါးသင့္ေသးပါ။

Q: အံကပ္ဟာ စကားေျပာတဲ့အခါ အခက္အခဲရွိပါသလား။
A: အံကပ္ကုိတပ္ဆင္အသံုးျပဳတဲ့အခါ စတပ္ခါစမွာ အခက္အခဲရွိပါသည္။ တခ်ိဳ႕စကားလုံးမ်ားဟာ အသံထြက္ပီသရန္ ခက္ခဲႏုိင္ပါသည္။

Q: အံကပ္ကုိ ဘယ္လုိထိန္းသိမ္းေပးရပါမလဲ။
A: အံကပ္ကုိ အစာစားၿပီးတုိင္း သန္႔စင္ေဆးေၾကာရန္လို္အပ္ပါသည္။ အံကပ္ကုိ ေဆးေၾကာတဲ့အခါလြတ္က်ရင္ ကြဲမသြားေစရန္အတြက္ ေခါက္ထားေသာ မ်က္သုတ္ပ၀ါေပၚတြင္ျဖစ္ေစ၊ ေရစင္တြင္ ျဖစ္ေစမွာသ ဘရက္(Brush) ျဖင့္ အစားအစာမ်ားကုိ ဖယ္ရွားေပးရပါမည္။ အသုံးျပဳတဲ့ဘရပ္ရွ္သည္ ႏူးညံ့ေသာ ဘရပ္ရွ္ျဖစ္ရပါမည္။ အံကပ္သန္႔စင္ေဆးရည္မ်ား ၀ယ္သုံး၍ရလွ်င္လည္း အသုံးျပဳ ႏုိင္ပါသည္။ အိမ္မွာအသုံးျပဳေသာ ဆပ္ျပာႏွင့္ ေဆးေၾကာရပါသည္။ သြားတုိက္ေဆးကုိ အသုံးျပဳၿပီး မတိုက္သင့္ပါ။ အံကပ္ဟာ ေျခာက္ေသြ႕ေနရင္ ပုံစံေျပာင္းတတ္သျဖင့္ စုိစြတ္ေနေစရန္ အသုံးမျပဳ ေသာအခ်ိနမ်ား၊ ညအခ်ိန္မ်ားတြင္ ေရထဲကုိ စိမ္ထားေပးရပါမည္။ ေရလည္း အျမဲတမ္း လဲေပးေနရပါမည္။

Q: အံကပ္ကုိျပန္ျပဳျပင္ရပါသလား။
A: ႏွစ္အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာတပ္ဆင္ထားသူအေနႏွင့္ အံကပ္ကုိျပန္လည္ျပဳျပင္ေပးဖုိ႔ လုိအပ္ပါသည္။ အသက္ႀကီးလာသည္ႏွင့္အမွ် ပါးစပ္ရဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားရွိေနပါသည္။ ေမး႐ုိး၊ သြားဖုံးေျပာင္းလဲမႈမ်ား ရွိေနသျဖင့္ လုိက္ေလ်ာညီေထြရွိေအာင္ ျပဳျပင္ေပးရပါမည္။ မၿငိမ္ေသာ အံကပ္မ်ားသည္ ျပႆနာေပၚႏုိင္ပါသည္။ အံကပ္ကုိ ေကာ္ႏွင့္ကပ္ၿပီး မသုံးသင့္ပါ။ အံကပ္က်ိဳးသြားရင္အတိအက်မရခဲ့ရင္ သြားက်ိဳးသြားခဲ့ရင္၊ သြားဆရာ၀န္ဆီသုိ႔ သြားေရာက္ျပဳျပင္ေပးပါ။

Q: ပါးစပ္ကုိသီးသန္႔ဂ႐ုစိုက္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါသလား။
A: တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ သြားတုိက္ေပးရပါမည္။ သြားပုိးစားျခင္း၊ သြားဖုံးေရာင္ျခင္း မရွိေစရန္ ဂ႐ုစိုက္ျပဳလုပ္ေပးရပါမည္။ အံကပ္ႏွင့္ နီးေနတဲ့ ထိေနေသာ ေနရာမွာ ရွိေနေသာ သြားမ်ားသည္အစာညႇပ္ၿပီး ပ်က္စီးလြယ္ပါသည္။ ၀ိုင္ယာေအာက္မွာရွိေနေသာ သြားေနရာမွာ အစာညပ္ၿပီး သြားပုိးစားျခင္းျဖစ္လြယ္ေနပါသည္။

Q: သြားဆရာဆီ ဘယ္ႏွစ္ႀကိမ္ သြားရပါမလဲ။
A: သြားဘက္ဆုိင္ရာ ေရာဂါမ်ားစစ္ေဆးျခင္း၊ သန္႔စင္ျခင္းျပဳလုပ္ေပးရန္အတြက္ သြားဆရာ၀န္ဆီ အနည္းဆုံး ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ စဥ္ဆက္မျပတ္သြားေရာက္စစ္ေဆးမႈ ခံယူေပးရပါမည္။
Ref: Dr Molar

Labels: Health-III