ကိုကြီးဇော် ( မုန်တိုင်း )

၁၉၂၃ခုႏွစ္၊ ဧျပီလ ၆ရက္ေန႕တြင္ ပုသိမ္ခရိုင္၊ ငါးသိုင္းေခ်ာင္းျမဳိ႕နယ္၊ င၀န္ျမစ္အေနာက္ဖက္ကမ္း၊ ေဒါင္႕ၾကီး ရြာ၌ အဘဦးဘိုးေတြ၊ အမိေဒၚသင္တို႕မွဖြားျမင္။ ငယ္မည္ သန္းထြန္း။ သားသမီး ၄ ေယာက္အနက္ ဒုတိယသား။
၁၉၃၈ခု၊ မတ္လတြင္ ငါးသိုင္းေခ်ာင္း အမ်ိဳးသားအထက္တန္းေက်ာင္းမွ ဆယ္တန္းေအာင္။ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ပဲရွိတာေၾကာင္႕ တကၠသိုလ္တက္ခြင္႕ ၁ႏွစ္ေစာင္႕ရ။
၁၉၃၉ခု၊ ၾသဂုတ္လတြင္ ရန္ကုန္ယူနီဗာစတီ၌ စတင္ပညာသင္ၾကား။
၁၉၄၁ခု၊ မတ္လတြင္ အိုင္ေအ(၀ိဇၨာ-ေအာက္တန္း)ေအာင္။
၁၉၄၂- ဒုတိယကမၻာစစ္ၾကီးျဖစ္လာ၊ ရြာျပန္။ ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ဖခင္၏တိုက္တြန္းမႈျဖင္႕ ငါးသိုင္းေခ်ာင္း ဘုရားၾကီးတိုက္ ဦးဥာဏိႆရထံ၌ဇာတာဖြဲ႕နည္း၊ ျပကၡဒိန္လုပ္နည္း၊ ေနၾကတ္လၾကတ္၊ အာယုဒါယ၊ နကၡတ္ စသည္သင္သည္။ သၾကၤန္စာေရးသား၍ ထုတ္ေ၀ခြင္႕ရျပီး ပံုႏွိပ္ျပီးခ်ိန္တြင္ ဗံုးက်သည္႕အထဲ ပါသြားသည္။
၁၉၄၃- ငါးသိုင္းေခ်ာင္း၊ အာရွလူငယ္အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္။
၁၉၄၅- ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ပါ၀င္၊ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒကို ေလ႕လာ၊ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးအျပီး ငါးသိုင္း ေခ်ာင္း ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရး၊ ျပည္သူ႕လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(ဖ-တ-ပ-လ)ရဲ႕ ပထမဆံုးဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္။
၁၉၄၆- မတ္လတြင္ ၀ိဇၨာ(B.A)ဘြဲ႕ရသည္။ ဇြန္လ ၁ရက္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သမိုင္းဌာန၌ အခ်ိန္ပိုင္း နည္းျပအျဖစ္ စတင္အမႈထမ္း၊ ၀ိဇၨာဂုဏ္ထူးတန္းဆက္တက္။
၁၉၄၇-မတ္လတြင္ ၀ိဇၨာ(ဂုဏ္ထူး)ဘြဲ႕ရသည္။ ဇြန္လ ၁ရက္တြင္ အခ်ိန္ျပည္႕နည္းျပျဖစ္လာ၊ ေအာက္တိုဘာ တြင္က်င္းပေသာ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢညီလာခံ၌ ဗကသဥကၠဌအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္ခံရ။ ညီညီ(လင္းယုန္နီ)ထုတ္ေ၀သူ အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ေသာ ''ေက်ာင္းသားဟစ္တိုင္''စာေစာင္တြင္ အယ္ဒီတာအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ႕။ သမိုင္းမဟာ၀ိဇၨာတန္း ဆက္လက္တက္ေရာက္။
၁၉၄၈- လြတ္လပ္ေရးရျပီးေနာက္ ႏိုင္ငံေရးကို စြန္႕လႊတ္၍ သမိုင္းႏွင္႕စာေပကို စူးစိုက္ေလ႕လာ။ ေအာက္တိုဘာ ၁၉ ရက္တြင္ ငါးသိုင္းေခ်ာင္း၊ ကြမ္းယားရြာက ဦးဘိုးျမဳိင္၊ ေဒၚျမတို႕၏သမီး ေဒၚခင္ရီႏွင္႕လက္ထပ္။
၁၉၅၀- မတ္လတြင္ သမိုင္းမဟာ၀ိဇၨာဘြဲ႕ရသည္။ ဇြန္ လ ၁၀ ရက္တြင္ လက္ေထာက္ကထိကျဖစ္လာသည္။
၁၉၅၁- ဥပေဒသင္တန္းတက္ေရာက္သည္။
၁၉၅၂၊ ဥပေဒဘြဲ႕ရသည္။ ဤအတြင္း ဥပစာ၀ိဇၨာတန္းတြင္ ျမန္မာလိုသင္ရန္ ''ေခတ္ေဟာင္းကမၻာ႕သမိုင္းျပဳစု''၊ ကိုလံဘိုစီမံကိန္းျဖင္႕ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ေကာ္နဲလ္တကၠသိုလ္ ပညာသင္ဆုရသည္။ အစိုးရပညာေတာ္သင္အျဖစ္ လည္းအေရြးခံရ၍ မိမိဆႏၵျဖင္႕ လန္ဒန္တကၠသိုလ္ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ႕သည္။ ေအာက္တိုဘာမွ ၁၉၅၆ ခု၊ ဇႏၷ၀ါရီအထိ လန္ဒန္တကၠသိုလ္တြင္ ပါရဂူဘြဲ႕သင္တန္းတက္ေရာက္သည္။ ပါေမာကၡလု႕စ္၏ တိုက္တြန္းမႈျဖင္႕ ''ပုဂံေခတ္ သာသနာ၀င္'Buddhist Church in Pagan Periodစာတမ္းကို တင္သြင္း၍ ပါရဂူဘြဲ႕ရသည္။ စာတမ္းအတြက္ ဘီစီေလာဆုကိုလည္းရသည္။ စာတမ္းၾကီးၾကပ္သူမွာ ပါေမာကၡေဟာလ္ (D.G.E Hall)ျဖစ္သည္။
၁၉၅၆ ေမ ၁တြင္ ရန္ကုန္ျပန္ေရာက္သည္။ ဇြန္ ၁၁ ြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၊ သမိုင္းဌာနလက္ေထာက္ကထိက အျဖစ္ ျပန္လည္ထမ္းေဆာင္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသုေတသနအသင္း ရာသက္ပန္အသင္း၀င္ျဖစ္သည္။ ႏို၀င္ဘာမွာ တပ္မေတာ္ေမာ္ကြန္းတိုက္မွာ စာတည္းမွဴးခ်ဳပ္ႏွင္႕ သုေတသနအရာရွိခ်ဳပ္အျဖစ္ခန္႕ျပီးမွ (ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေဟာင္း ဗ.က.သဥကၠဌေဟာင္းျဖစ္ခဲ႕၍) ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီးက ကန္႕ကြက္သည္႕အတြက္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သမိုင္းႏွင္႕ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံဌာနကို ျပန္ေရာက္။
၁၉၅၇- ဇန္န၀ါရီ ၈ ရက္ေန႕တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၊ သမိုင္းဌာန၊ လက္ေထာက္ကထိကအျဖစ္ မူလတာ၀န္ကို ျပန္လည္ထမ္းေဆာင္။
၁၉၅၇-၅၈ တြင္ အီဂ်စ္ႏွင္႕ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံမ်ား၌ က်င္းပေသာ အာရွ-အာဖရိက စည္းလံုးညီညြတ္ေရး ကြန္ဂရက္သို႕ တက္ေရာက္ေလ႕လာ။
၁၉၅၈၊ ဇြန္ ၁ တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၊ သမိုင္းဌာန၊ အေနာက္တိုင္း ရာဇ၀င္ကထိကျဖစ္လာသည္။
၁၉၆၀၊ ႏို၀ဘၤာ ၅ တြင္ အေရွ႕တိုင္းသမိုင္းကထိက ျဖစ္လာ။ အေရွ႕တိုင္း သမိုင္းကထိကရာထူးအတြက္ သမိုင္း ေကာ္မရွင္က်မ္းျပဳ ဗိုလ္မွဴးဘရွင္ႏွင္႕ ယွဥ္ျပဳိင္ခဲ႕ရာ တကၠသိုလ္ဆီးနိတ္မွ ဦးဘရွင္ကို ၁၅မဲ ၁၂မဲျဖင္႕ ေရြးခ်ယ္ခဲ႕ ေသာ္လည္း တကၠသိုလ္ ေကာင္စီတြင္ ေဒါက္တာသန္းထြန္းက ၁၄မဲ ၁၁မဲျဖင္႕ ျပန္လည္အႏိုင္ရခဲ႕သည္။
၁၉၅၈မွ ၁၉၆၁ထိ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ သုေတသနအသင္းဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာအျဖစ္ေဆာင္ရြက္သည္။ ၁၉၅၉မွ ၁၉၆၁ထိ၊ ျမန္မာ႕သမိုင္းေကာ္မရွင္က ထုတ္ေ၀ေသာ သမိုင္းတံခြန္ဂ်ာနယ္တြင္ တြဲဘက္အယ္ဒီတာအျဖစ္ ေဆာင္ ရြက္သည္။
၁၉၆၅၊ ေအာက္တိုဘာ ၁တြင္ မႏၱေလးတကၠသိုလ္ သမိုင္းဌာနပါေမာကၡအျဖစ္ ရာထူးတိုးျမွင္႕ခံရ။ ၁၇ႏွစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ႕။ မႏၱေလးကိုဗဟိုျပဳျပီး ၁၇ႏွစ္လံုးလံုး သမိုင္းအေထာက္အထားရွာဖို႕ နယ္လွည္႕ခဲ႕၊ ေဒါက္တာ သန္းထြန္း၏ အေရးၾကီးသည္႕ ဘ၀အပိုင္းက႑ျဖစ္။
၁၉၆၅၊ ႏို၀ဘၤာ- မႏၱေလးဓမၼဗိမာန္မွာ က်င္းပသည္႕ စာဆိုေတာ္ေန႕တြင္ ''ေျပာသလိုေရးမယ္'' စာတမ္းတင္ ဖတ္ၾကား။ တစ္ႏိုင္ငံလံုး စာေပေလာက ဂယက္ရိုက္ခဲ႕။
၁၉၈၂၊ စက္တင္ဘာ ၁၇တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ က်ိဳတိုတကၠသိုလ္၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွဌာနတြင္ သုေတသနပညာရွင္ အျဖစ္ ၁ႏွစ္တာအမႈထမ္းခဲ႕။
၁၉၈၃၊ ဧျပီ ၆တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၀န္ထမ္းဘ၀မွ အသက္ ၆၀ျပည္႕ အျငိမ္းစားယူ၍ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္ ဆက္လက္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္။ ေအာက္တိုဘာ ၁တြင္ တိုက်ိဳႏိုင္ငံျခားဘာသာသင္တကၠသိုလ္ အာရွႏွင္႕ အာဖရိကဘာသာ စကားႏွင္႕ယဥ္ေက်းမႈေလ႕လာေရးဌာနတြင္ သုေတသနပညာရွင္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္။ အင္ဒို-တရုတ္ဌာန ျမန္မာဘာသာစကား ဧည္႕ပါေမာကၡအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္။ (၁၉၈၄ မွ ၁၉၈၇ ထိ)။ ေနာက္ တိုက်ိဳႏိုင္ငံတကာ ခရစ္ယာန္တကၠသိုလ္ဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းမွာ ၁၉၈၇ ေမ ၃၁ထိ ဧည္႕ပါေမာကၡ။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ရခဲ႕တဲ႕အဓိကအျမတ္က တိုယိုတာေဖာင္ေဒးရွင္းအကူအညီနဲ႕ အတြဲ ၁၀တြဲရွိမယ္႕''ျမန္မာႏိုင္ငံအမိန္႕ေတာ္မ်ား(ေအဒီ ၁၅၉၈ -၁၆၄၈) ပထမ တြဲကို စတင္ထုတ္ေ၀ႏိုင္ျခင္းပါပဲ။
၁၉၈၇၊ ဇြန္ ၁တြင္ အေမရိကန္ေျမာက္ပိုင္း အီလီႏြိဳက္တကၠသိုလ္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေလ႕လာေရး ဧည္႕ပါေမာကၡ အျဖစ္ ေျပာင္းေရႊ႕တာ၀န္ထမ္းေဆာင္။ အဲဒီႏွစ္ စက္တင္ဘာမွာ အေမရိကအင္အာဗာ၊ မစ္ရွီဂန္တကၠသိုလ္ရဲ႕ သမိုင္းဌာနပါေမာကၡအျဖစ္ ၁၉၉၀ မတ္လ ၁၀ထိ၊ တကၠသိုလ္တစ္ခုကို ဆီမစ္စတာ(Semester) တစ္လွည္႕စီ အမႈထမ္းခဲ႕။ ဒီလိုႏိုင္ငံျခားတကၠသိုလ္အသီးသီးမွာ တာ၀န္ထမ္းေနဆဲတြင္ ''ျမန္မာႏိုင္ငံအမိန္႕ေတာ္မ်ား''ကို အဆက္မျပတ္ျပဳစုခဲ႕။ ယင္းက်မ္းထဲမွာ ဒုတိယအင္း၀ေခတ္မွ သီေပါမင္းပါေတာ္မူခ်ိန္ထိ ျမန္မာမင္းမ်ား၏ အမိန္႕ ေတာ္ျပန္တမ္းမ်ားကို စာမ်က္ႏွာေပါင္း ၇၆၀၀ေက်ာ္ျပဳစုထား။
၁၉၉၀၊ မတ္ ၁၅ ြင္ လန္ဒန္တကၠသိုလ္က ဒီလစ္ပါရဂူဘြဲ႕ ခ်ီးျမွင္႕ခဲ႕။ ျမန္မာ႕သမိုင္းေလ႕လာေရးအတြက္ျပဳစုေသာ ''ျမန္မာႏိုင္ငံ အမိန္႕ေတာ္မ်ား'' (ေအဒီ ၁၅၉၈ - ၁၈၈၅)The Royal Orders of Burma (AD. 1598-1885) (ROB 10.Vols)အတြက္ ခ်ီးျမွင္႕ခဲ႕ျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအမိန္႕ေတာ္မ်ား ၁၀တြဲကို ၁၉၈၃မွ ၁၉၉၀ျပည္႕ႏွစ္အတြင္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ တိုယိုတာေဖာင္ေဒးရွင္းမွ တာ၀န္ယူပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ႕သည္။ ဒီလစ္ဘြဲ႕ရျပီး ျဗဳန္းစားၾကီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပန္ရ။ (အျပန္ခရီးမွာ အေမရိက၊ ကေနဒါ၊ အဂၤလန္၊ ျပင္သစ္၊ အိႏိၵယ၊ ဗုဒၶဂါယာ၊ စင္ကာပူ၊ ဘန္ေကာက္တို႕ကို လွည္႕လည္ခဲ႕)။
၁၉၉၀၊ ဧျပီ ၁၂တြင္ ရန္ကုန္ျပန္ေရာက္သည္။ ေနစရာတိုက္ကေလးတစ္လံုးကို သမီးေထြးႏြယ္နီသန္းထြန္းက ေဆာက္ေပး။ ကြန္သာယာ ၁၅၅-က၊ ေယာဂီေက်ာင္းလမ္း၊ လႈိင္ (၁၁)ရန္ကုန္တြင္ ကြယ္လြန္ခ်ိန္ထိေနထိုင္သြား| ခ်မ္းေျမ႕တဲ႕မိသားစုအျဖစ္ သားေဖသန္းထြန္း၊ သမီးေမသန္းထြန္း၊ မဥၨဴသန္းထြန္း၊ ႏွင္းဆီသန္းထြန္း၊ ႏြယ္နီ သန္းထြန္းတို႕ ထြန္းကားခဲ႕။
၁၉၉၁၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၃တြင္ ျမန္မာစာအဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ခန္႕အပ္ခံရ၍ ျမန္မာအဂၤလိပ္အဘိဓာန္ျပဳစုေရးတြင္ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္။
၁၉၉၁၊ စက္တင္ဘာ ၂၆တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္းေကာ္မရွင္အျဖစ္ ခန္႕အပ္ခံရ။
၁၉၉၂၊ ဒီဇဘၤာ ၁၄တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဌာန ဖြင္႕လွစ္ေရးအတြက္ တာ၀န္ေပးျခင္း ခံရ။
၁၉၉၃၊ ဇြန္ ၁တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဌာန ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါေမာကၡအျဖစ္ ခန္႕အပ္ သည္။
၁၉၉၆၊ ဇြန္ ၁- ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သမိုင္းဌာနဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါေမာကၡအျဖစ္ခန္႕အပ္ခံရ။
ေဒါက္တာသန္းထြန္းသည္ သမိုင္းစာတမ္းေတြကိုလည္း အရွိန္အဟုန္နဲ႕ေရးခဲ႕။ စာတမ္းေတြကိုလည္း ျပည္တြင္း မွာေရာ၊ ျပည္ပမွာပါ ဖတ္ခဲ႕။ မဂၢဇင္းေပါင္းစံုက ေတာင္းတဲ႕စာမူေတြလည္း လစဥ္မျပတ္ေရးခဲ႕။ စာအုပ္တိုက္ေတြက ပူဆာတဲ႕စာအုပ္ေတြကိုလည္း အဂၤလိပ္တစ္မ်ိဳး၊ ျမန္မာလိုတစ္သြယ္၊ တစ္အုပ္ျပီးတစ္အုပ္ေရးခဲ႕။ သည္ေလာက္ အလုပ္မ်ားတဲ႕ၾကားက ပန္းခ်ီလည္းဆြဲ၊ ကဗ်ာစာအုပ္က ထုတ္လိုက္ျဖစ္ေသး။
၂၀၀၅-ခုႏွစ္၊ ႏို၀ဘၤာ ၃၀ရက္ေန႕တြင္ မႏၱေလး၌ ကြယ္လြန္။
ေဒါက္တာသန္းထြန္း၏စာအုပ္(အခ်ိဳ႕)
(၁)ေခတ္ေဟာင္းကမၻာ႕သမိုင္း၊ (၂)ေခတ္သစ္ရာဇ၀င္၊ (၃)နယ္လွည္႕ရာဇ၀င္ ၃ တြဲ၊ (၄)အသစ္ျမင္ ဗမာ႕သမိုင္း (၅) ေခတ္ေဟာင္းျမန္မာရာဇ၀င္ (၆)ျမန္မာ႕သမိုင္းရွာပံုေတာ္ (၇)ပုဂံလက္သစ္ႏွင္႕အျခားစာတမ္းမ်ား (၈) ျမန္မာ႕ သမိုင္းလစ္ကြက္မ်ား (၉)သမိုင္းႏွင္႕စကားေျပာျခင္း။ (၁၀) ငါေျပာခ်င္သမွ် ငါ႕အေၾကာင္း (၁၁) အိႏၵိယခ်စ္ၾကည္ေရး ခရီး (၁၂)ကိုးကြယ္ရာအပင္ႏွင္႕ပံုျပင္၊ (၁၃)ျမန္မာ႕မီးဖုတ္ေျမထည္ပစၥည္း (၁၄)ျမန္မာေထြေထြရာရာသမိုင္း (၁၅) ျမန္မာစာေပသမိုင္း (၁၆)မႈိင္းဋီကာအရပ္ရပ္က ႏိုင္ငံေရးသေဘာထားအေထြေထြ (၁၇)တစ္ေန႕တစ္လံ ပုဂံဘယ္ေျပး မလဲ
ျမန္မာျပန္စာအုပ္(အခ်ိဳ႕)
(၁)တတိယမ်က္လံုး၊ (၂)မင္းဒုကၡနဲ႕မင္းႏွင္႕ ဂ်ပန္ကဗ်ာ ၁၀၀၊ (၃)ေက်ာ္စြာတစ္ရာ ၄ တြဲ၊ (၄)အရင္ဧကရာဇ္ အခုလူ၊ (၅)ကုမာေအာင္ကလူစားက်ား၊ (၆)မိုးက်ေရႊကိုယ္(ေရာင္လွည္႕တယ္) (၇)ဂ်ပန္မႈထပ္တစ္ရာ၊ (၈)။ ၀ိတို ရိယနဲ႕အယ္ဗတ္ျပတိုက္မွာရွိတဲ႕ ျမန္မာ႕အႏုပညာလက္ရာပစၥည္း (၉)ျမန္မာဗုဒၶသာသနိကအေဆာက္အဦ၊ (၁၀) သုေတသနထံုး

Labels: First histories-II